File robots.txt là một tệp văn bản đặt trong thư mục gốc của website, cung cấp hướng dẫn cho công cụ tìm kiếm về các trang có thể được lập chỉ mục. Đây là một trong những yếu tố quan trọng cần tối ưu hóa trong SEO kỹ thuật.
Lỗi trong robots.txt có thể ảnh hưởng tiêu cực tới thứ hạng và lượng truy cập của website. Trong bài viết này, bạn sẽ hiểu rõ hơn về robots.txt, tầm quan trọng của nó và cách tối ưu hóa cho SEO. Nếu sử dụng WordPress, bạn cũng sẽ được cung cấp thông tin cụ thể về tệp robots.txt mặc định để tránh mắc sai lầm phổ biến.
Mục Lục
I. File robots.txt là gì?
File robots.txt là một tệp văn bản thuộc Robots Exclusion Protocol (REP), chứa các quy tắc hướng dẫn robot của công cụ tìm kiếm cách thu thập, truy cập và lập chỉ mục nội dung trên website.
Ngoài ra, REP cũng bao gồm các chỉ dẫn meta như Meta Robots, Page-Subdirectory, Site-Wide để hướng dẫn robot xử lý liên kết trên website.
Tạo tệp robots.txt cho phép người quản trị web chủ động cho phép hoặc không cho phép robot của Google lập chỉ mục một số phần nội dung nhất định trên website. Đây là một công cụ hữu ích giúp tối ưu SEO cho website.
II. Lý do cần có robots.txt
Việc tạo tệp robots.txt cho trang web giúp bạn kiểm soát quá trình truy cập của các robot tìm kiếm đến các phần cụ thể của trang web. Tuy nhiên, việc này có thể có rủi ro nếu bạn không cẩn thận và có thể dẫn đến việc Googlebot không thể index trang web của bạn. Tuy vậy, việc tạo robots.txt vẫn rất hữu ích vì nhiều lý do:
- Ngăn chặn nội dung trùng lặp (Duplicate Content) xuất hiện trên trang web của bạn (lưu ý rằng Robot Meta thường là lựa chọn tốt hơn cho mục đích này).
- Bảo mật và bảo vệ tính riêng tư của một số phần trang web.
- Giữ các trang kết quả tìm kiếm nội bộ không hiển thị trên kết quả tìm kiếm (SERP).
- Chỉ định vị trí của tệp Sitemap để giúp robot tìm kiếm hiểu cấu trúc của trang web.
- Ngăn các công cụ tìm kiếm, như Google, index một số tệp cụ thể trên trang web của bạn, chẳng hạn như hình ảnh hoặc tệp PDF.
- Sử dụng lệnh Crawl-delay để thiết lập thời gian giữa các lần thu thập dữ liệu, điều này giúp tránh quá tải máy chủ của bạn khi các robot tìm kiếm tải nhiều nội dung cùng lúc.
Nếu bạn không muốn ngăn chặn bất kỳ trình thu thập dữ liệu nào thu thập thông tin từ trang web của bạn, bạn có thể hoàn toàn không cần tạo tệp robots.txt.
Xem thêm: Các Lỗi Kỹ Thuật SEO Và Cách Khắc Phục Nhanh Nhất
III. Những hạn chế khi sử dụng tệp robots.txt
1. Một số trình tìm kiếm không hỗ trợ lệnh trong robots.txt
Không phải tất cả các công cụ tìm kiếm đều hỗ trợ hoặc tuân theo các lệnh trong tệp robots.txt. Vì vậy, để đảm bảo tính riêng tư và an toàn dữ liệu, việc tốt nhất là sử dụng mật khẩu để bảo vệ các tệp riêng tư trên máy chủ.
2. Cú pháp của mỗi trình thu thập dữ liệu có thể khác nhau
Mặc dù hầu hết các trình tìm kiếm uy tín tuân theo tiêu chuẩn về lệnh trong tệp robots.txt, nhưng cú pháp của mỗi trình tìm kiếm có thể khác nhau. Có trường hợp một số trình tìm kiếm không hiểu hoặc thực hiện không đúng các lệnh trong tệp robots.txt. Do đó, các nhà phát triển web cần phải nắm rõ cách mà từng công cụ thu thập dữ liệu cụ thể hoạt động trên trang web của họ.
3. Tệp robots.txt có thể bị bỏ qua và Google vẫn có thể index
Một tệp robots.txt có thể chặn truy cập đến một URL cụ thể, nhưng nếu URL đó vẫn xuất hiện trên trang web, Google vẫn có thể thu thập dữ liệu và index nó. Để đảm bảo tính riêng tư cao nhất, bạn nên xóa các URL không cần thiết trên trang web, bởi vì nội dung trong các URL này có thể vẫn xuất hiện trong kết quả tìm kiếm Google khi người khác tìm kiếm.
IV. File robots.txt hoạt động như thế nào?
Các công cụ tìm kiếm thực hiện hai nhiệm vụ chính:
- Crawl (cào/phân tích) dữ liệu trên trang web để khám phá nội dung.
- Index (lập chỉ mục) nội dung đó để cung cấp kết quả cho các tìm kiếm của người dùng.
Để thực hiện việc crawl dữ liệu trên một trang web, các công cụ tìm kiếm đi theo các liên kết từ trang này đến trang khác. Quá trình này được gọi là “Spidering” và cho phép họ thu thập dữ liệu từ hàng tỷ trang web khác nhau.
Khi một công cụ tìm kiếm đến một trang web, trước khi bắt đầu quá trình Spidering, nó sẽ tìm tệp robots.txt của trang web đó. Nếu tệp robots.txt được tìm thấy, công cụ tìm kiếm sẽ đọc nó trước khi tiến hành các bước tiếp theo.
Tệp robots.txt chứa thông tin về cách mà các công cụ tìm kiếm nên thu thập dữ liệu từ trang web. Nó hướng dẫn các con bot về các chỉ thị cụ thể cho quá trình này.
Nếu tệp robots.txt không chứa bất kỳ chỉ thị nào cho các User-agent hoặc nếu bạn không tạo tệp robots.txt cho trang web của mình, các con bot sẽ tiến hành thu thập thông tin khác trên trang web mà không bị hạn chế.
Đọc thêm: Ảnh hưởng của Duplicate Content đối với SEO?
V. Vị trí của tệp robots.txt trên một trang web là ở đâu?
Khi bạn tạo một trang web WordPress, hệ thống sẽ tự động tạo một tệp robots.txt và đặt nó ngay tại thư mục gốc của máy chủ.
Ví dụ, nếu trang web của bạn đặt tại địa chỉ gtvseo.com, bạn có thể truy cập tệp robots.txt bằng đường dẫn gtvseo.com/robots.txt. Kết quả ban đầu sẽ có định dạng tương tự như sau:
Như tôi đã đề cập trước đó, phần sau “User-agent: *” có nghĩa là quy tắc này được áp dụng cho tất cả các loại bot trên trang web. Trong trường hợp này, tệp này sẽ hướng dẫn các bot không được phép truy cập vào thư mục wp-admin và wp-includes. Điều này là một quyết định hợp lý vì hai thư mục này chứa nhiều tài liệu nhạy cảm.
Hãy lưu ý rằng đây là một tệp ảo, được WordPress tự động thiết lập mặc định khi bạn cài đặt nó, và bạn không thể chỉnh sửa nó trực tiếp (mặc dù nó vẫn hoạt động). Thông thường, vị trí mặc định của tệp robots.txt WordPress được đặt trong thư mục gốc, thường được gọi là public_html hoặc www (hoặc tên trang web). Để tạo một tệp robots.txt riêng cho trang web của bạn, bạn cần tạo một tệp mới và đặt nó tại thư mục gốc đó.
Ở phần dưới đây, tôi sẽ hướng dẫn bạn qua một số cách dễ dàng để tạo tệp robots.txt mới cho WordPress. Trước tiên, hãy tìm hiểu về các quy tắc mà bạn nên sử dụng trong tệp này.
VI. Làm thế nào để kiểm tra xem một trang web có tạo tệp robots.txt hay không?
Để kiểm tra xem một trang web có tệp robots.txt hay không, bạn có thể thực hiện các bước sau:
- Mở trình duyệt web.
- Nhập Root Domain của trang web (ví dụ: gtvseo.com).
- Sau đó, thêm “/robots.txt” vào cuối URL (kết quả là gtvseo.com/robots.txt).
- Nhấn Enter để tải trang.
- Nếu trang hiển thị một tệp robots.txt, tức là trang web đó đã tạo tệp robots.txt. Nếu không có trang .txt nào xuất hiện, thì trang web đó có thể chưa tạo tệp robots.txt.
Thao tác này rất đơn giản và giúp bạn kiểm tra xem một trang web cụ thể có tệp robots.txt hay không.
VII. Tạo file robots.txt WordPress
Về việc sử dụng robots.txt trong WordPress, sau đây là những điều quan trọng bạn cần biết:
- WordPress mặc định sử dụng tệp robots.txt ảo, và bạn không thể chỉnh sửa trực tiếp hoặc tìm thấy nó trong thư mục gốc của trang web của bạn.
- Để xem nội dung của tệp, bạn chỉ cần nhập “https://www.tênmiền.com/robots.txt” trong trình duyệt của bạn.
- Giá trị mặc định của tệp robots.txt cho WordPress là:
- Nếu bạn sử dụng plugin Yoast SEO, bạn có thể dễ dàng chỉnh sửa tệp robots.txt bằng cách vào mục SEO -> Tools -> File editor và thực hiện chỉnh sửa nội dung robots.txt, sau đó lưu lại.
- Một điều quan trọng cần lưu ý là khi bạn cài đặt WordPress ban đầu, bạn có thể chọn chặn tất cả các công cụ tìm kiếm khỏi trang web của mình. Điều này thường được thực hiện khi bạn đang xây dựng trang web. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành, bạn nên mở cho các công cụ tìm kiếm truy cập vào trang web của bạn để đảm bảo nó được index trên các công cụ tìm kiếm.
VIII. Kết Luận
Cấu hình hoặc thử nghiệm tệp robots.txt không mất quá nhiều thời gian. Điều quan trọng là phải có nó và sau đó kiểm tra thông qua Công cụ Quản trị Trang web của Google để đảm bảo rằng bạn không chặn trình thu thập thông tin của công cụ tìm kiếm truy cập trang web của bạn.
Đây là một công việc bạn chỉ cần thực hiện một lần khi bạn tạo trang web ban đầu hoặc như một phần quan trọng trong quá trình kiểm tra SEO cho trang web của bạn.